هزینه آزمایش تراکم استخوان در سال ۱۴۰۳ چقدر است؟

استخوان‌ها پس از مدتی در اثر عوامل مختلفی مانند سن، تغذیه، فعالیت بدنی و ژنتیک، دچار مشکلاتی مانند کاهش تراکم آن یا بیماری پوکی استخوان می‌شوند. این موارد موجب خطر شکستگی‌ استخوان‌ها می‌شود. در این هنگام، نیاز به آزمایش تراکم استخوان است. این آزمایش، جهت ارزیابی سلامت استخوان‌ها و شناسایی خطر پوکی استخوان انجام شده و تشخیص آن بسیار درست و دقیق است. بنابراین، انجام آن برای برخی از افراد، به‌ویژه افراد مسن و کسانی که در معرض خطر هستند، بسیار مهم و حائز اهمیت است.

تست سنجش تراکم استخوان چیست؟

آزمایش تراکم استخوان یا DEXA Scan (Dual-Energy X-ray Absorptiometry) روشی غیرتهاجمی جهت اندازه‌گیری مقدار مواد معدنی موجود در استخوان‌هاست. این آزمایش با استفاده از اشعه ایکس انجام می‌شود و نتایج آن به صورت عددی تحت عنوان T-Score و Z-Score ارائه خواهد شد. آزمایش سنجش تراکم استخوان،  معمولاً روی ستون فقرات، لگن و مچ دست صورت می‌گیرد؛ به این دلیل که این قسمت‌ها معمولا بیشتر دچار مشکل پوکی استخوان می‌شوند. 

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره بیماری نادر سرطان استخوان پا

چه افرادی به اسکن تراکم استخوان نیاز دارند؟ 

اما چه افرادی باید آزمایش تراکم استخوان را انجام دهند و این آزمایش مناسب چه افرادی است؟

• افراد بالای 50سال با خطر ابتلا به پوکی استخوان

• افراد زیر 50سال با سایر عوامل خطر مثل سیگار کشیدن یا سابقه شکستگی قبلی

• پوکی استخوان می‌تواند همه افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار بدهد، البته زنان یائسه مسن بیشتر در معرض خطر هستند چون سطح استروژن و در نتیجه تراکم استخوان پس از یائسگی کاهش می‌یابد.

• هرچه استخوان‌های شما متراکم‌تر باشند، قوی‌ترند و کمتر احتمال شکستگی دارند. خوب است بدانید که پوکی استخوان تا زمانی که استخوان شکسته نشود هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند.

نحوه انجام اسکن تراکم استخوان

آزمایش در یک دستگاه تخصصی انجام می‌شود که با استفاده از اشعه ایکس با دوز پایین، تصاویر دقیقی از استخوان‌ها می‌گیرد. قسمت‌هایی که معمولاً اسکن می‌شوند، شامل ستون فقرات، لگن و گاهی مچ دست هستند.​ بیمار روی یک تخت صاف دراز می‌کشد. بسته به بخشی از بدن که قرار است اسکن شود، موقعیت بدن تنظیم می‌شود. برای اسکن لگن یا ستون فقرات، بیمار به پشت دراز می‌کشد و پاها ممکن است روی یک بالشتک خاص قرار گیرند. برای اسکن مچ دست یا سایر نواحی کوچک، بخش موردنظر روی سطح تخت دستگاه قرار می‌گیرد.

بازوی دستگاه به آرامی از روی بدن بیمار حرکت می‌کند و اشعه ایکس با دوز پایین را به قسمت‌های موردنظر می‌تاباند. این اشعه‌ها میزان جذب مواد معدنی استخوان (مانند کلسیم) را اندازه‌گیری کرده و داده‌ها را به کامپیوتر ارسال می‌کنند. این آزمایش معمولاً 10 تا 30 دقیقه طول می‌کشد و در طول آن بیمار باید کاملاً بی‌حرکت باقی بماند. حرکت بدن می‌تواند موجب اشتباه در نتایج شود.

چه زمانی باید از سنجش تراکم استخوان استفاده کرد؟

اما این اسکن برای همه لازم نیست و معمولاً در شرایط خاصی توصیه می‌شود. چه زمانی باید سنجش تراکم استخوان انجام شود؟

• زنان پس از یائسگی

• مردان بالای 70 سال

• سابقه خانوادگی پوکی استخوان یا شکستگی

• شکستگی‌های غیرمنتظره

• پس از مصرف طولانی‌مدت داروهای خاص که می‌توانند تراکم استخوان را کاهش دهند

• بیماری‌های مزمن یا خاص

• سبک زندگی ناسالم

• پیش از شروع درمان پوکی استخوان

• پیگیری نتایج درمانی

آیا اسکن تراکم استخوان ایمن است؟

اسکن تراکم استخوان بسیار ایمن است و نسبت به اشعه ایکس استاندارد از تابش بسیار کمتری استفاده می‌کند. به همین دلیل هم متخصص فنی، یا همراهتان می‌تواند در طول اسکن در اتاق اسکن در کنار شما بماند.
البته با وجود بی‌خطر بودن، بهتر است خانم‌های باردار اسکن تراکم استخوان انجام ندهند چون احتمال آسیب به جنین وجود دارد.

شناسایی مشکلات استخوانی

بر خلاف اشعه ایکس معمولی، اسکن دکسا می‌تواند کاهش‌های کوچک در تراکم استخوان را اندازه‌گیری کند که تشخیص پوکی استخوان را در مراحل اولیه، قبل از شکستن استخوان ممکن می‌سازد. پزشکان از نتایج اسکن تراکم استخوان برای درمان تراکم استخوان پایین استفاده می‌کنند که شامل ایجاد تغییرات در سبک زندگی است. این تغییرات عبارتند از:

• داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل که سرشار از کلسیم است

• گذراندن زمان بیشتری در معرض آفتاب برای کمک به افزایش سطح ویتامین D

• انجام منظم ورزش‌های تحمل وزن مانند پیاده‌روی یا دویدن

  بیشتر بخوانید: کاربرد سنجش تراکم استخوان

چه زمانی اسکن تراکم استخوان توصیه می‌شود؟

در صورت افزایش خطر ابتلا به مشکلات استخوانی مانند پوکی استخوان، اسکن دکسا توصیه می‌شود. این شرایط هم احتمال انجام سنجش تراکم استخوان را افزایش می‌دهد:

• شکستگی استخوان پس از سقوط یا آسیب جزئی

• ابتلا به بیماری آرتریت که می‌تواند منجر به تراکم استخوان کم شود

• مصرف برخی داروها (مثلا داروهایی که برای درمان التهاب استفاده می‌شوند)

• یائسگی زودرس

• برداشتن تخمدان‌ها در سنین پایین (قبل از 45سالگی) و نداشتن درمان جایگزینی هورمونی

• خانم یائسه‌ای که به شدت سیگار می‌کشد، سابقه خانوادگی شکستگی لگن یا شاخص توده بدنی (BMI) کمتر از 21 دارد

• فاصله افتادن بین دوره‌های قاعدگی (بیشتر از یک سال)

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص ارتوپدی و توانبخشی

هزینه آزمایش تراکم استخوان 1403

هزینه آزمایش تراکم استخوان (DEXA scan) در ایران ممکن است بسته به مرکز پزشکی، تجهیزات و استان متفاوت باشد. بهطورکلی، هزینه این آزمایش در سال 1403 بین 700 هزار تا 1.5 میلیون تومان متغیر است. برای اطلاع دقیق‌تر از هزینه‌ها، بهتر است با مراکز درمانی یا کلینیک‌های تخصصی که این نوع آزمایش را انجام می‌دهند، تماس بگیرید. همچنین ممکن است هزینه‌ها تحت تأثیر عواملی مانند بیمه‌های درمانی یا تخفیف‌های خاص قرار گیرد.

هزینه سنجش تراکم استخوان با بیمه چقدر است؟

هزینه سنجش تراکم استخوان (DEXA scan) با بیمه در ایران بستگی به نوع بیمه (بیمه پایه یا تکمیلی) و نوع قرارداد بیمار با مرکز پزشکی دارد. بهطور معمول، بیمه‌های تکمیلی می‌توانند بخشی از هزینه این آزمایش را پوشش دهند، و هزینه پرداختی بیمار ممکن است به طور قابل توجهی کاهش یابد. مثلا اگر بیمه شما پوشش مناسبی برای آزمایش‌های تشخیصی داشته باشد، ممکن است هزینه شما بین 200 تا 500 هزار تومان باشد.

اما در برخی موارد، بیمه پایه (مثل بیمه تأمین اجتماعی) ممکن است فقط بخشی از هزینه را پوشش دهد و بیمار باید باقی‌مانده را پرداخت کند. بهترین راهکار این است که با شرکت بیمه خود تماس بگیرید و شرایط و پوشش‌های مربوط به آزمایش تراکم استخوان را بررسی کنید. همچنین با مرکز پزشکی تماس بگیرید تا هزینه نهایی با در نظر گرفتن بیمه مشخص شود.

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.